به گفته محمد جعفری اناری مدیرعامل شرکت تولید و مدیریت نیروگاه زاگرس کوثر؛ در گفتگو با روزنامه باختر؛ رد پای غفلت ها در احداث و ارتقای راندمان نیروگاه ها، افزایش مصرف برق، کمبود سوخت، عدم نقدینگی و نداشتن مدیریت کارآمد و چشم انداز بلند مدت در خاموشی های اخیر دیده می شود. به گفته دکتر جعفری در زمستان سال پیش و بهار سال جاری شاهد بروز محدودیت‌های جدی در تأمین برق کشور متناسب با نیاز مصرف بودیم و این امر منجر به بروز خاموشی‌های متعدد و سپس اعمال خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و صدور جداول خاموشی‌های احتمالی در نقاط مختلف کشور شد.

وی در ابتدا به معرفی نیروگاه زاگرس کوثر پرداخت و عنوان کرد این نیروگاه در سال 1389 در استان کرمانشاه فعالیت خود را آغاز و در انتهای سال 1391 بابت رد دیون خانواده شهداء به بنیاد شهید واگذار گردید و مورد بهره برداری قرار گرفت. همچنین در سال 1397 سهام شرکت با نماد بزاگرس در بازار فرابورس عرضه و هم اکنون با بیش از 25 درصد شناوری در فرابورس فعال و سهامدار عمده آن، سازمان اقتصادی کوثر می باشد. نیروگاه زاگرس کوثر مشتمل بر 4 واحد گازی است که از همان سال تاسیس تلاش های خود را جهت تبدیل به سیکل ترکیبی آغاز نموده  و اکنون نیز در حال پیگیری است.

دکتر جعفری اذعان نمود؛ ظرفیت تولیدی برق کشور در پیک سال گذشته 58،500 مگاوات بود و در زمستان به 25،000 مگاوات کاهش یافت که این میزان کمتر از 50 درصد ظرفیت تولید کل کشور محسوب می شود. قابل ذکر است علیرغم توان بسیار بالای تولید و پایین بودن مصرف برق در این فصل، برای اولین بار در سنوات اخیر، به علت کمبود سوخت شاهد خاموشی در صنعت برق کشور بودیم.

 در فصل زمستان به علت مصرف زیاد گاز در بخش خانگی، گاز رسانی به نیروگاه ها کاهش می یابد. در سال پیش نیروگاه ها پس از اتمام گاز از گازوییل استفاده نمودند اما در نهایت پس از تخلیه این مخازن  مجبور به خاموشی و غیر فعال نمودن واحدهای تولیدی خود شدند که همین موضوع خاموشی واحدهای خانگی را به دنبال داشت. ابتدا خاموشی ها کل جامعه را درگیر نمود و سپس فقط در سطح صنایع اعمال و مصارف خانگی از این قاعده مستثنی گردیدند. خوشبختانه به همت پیگیری های کارکنان و تدابیر از پیش برنامه ریزی شده مدیریت این مجموعه و حمایت مسئولین استان، در این دوره حساس مخازن گازوئیل نیروگاه پر بود و توانستیم تولید خود را حفظ نماییم.

وی افزود؛ با توجه به سیاست های کلان دولت که رشد اقتصادی از شاخصه های اساسی آن می باشد و اکثراً رشد اقتصادی در بخش های صنعتی، خدماتی و کشاورزی اتفاق می افتد و تمام این حوزه ها نیازمند به برق می باشند، متاسفانه بسیاری از کارخانجات به دلیل کمبود و یا قطع کامل برق تعطیل یا نیمه تعطیل هستند. به طور مثال کارخانه ذوب آهن که یکی از مشترکان عمده این نیروگاه می باشد و برق بسیار بالایی جهت تولید نیاز دارد، قریب به 10 الی 14 روز تعطیل گردید و موجبات نارضایتی پرسنل و کارگران آن را فراهم نمود.

جعفری اظهار داشت؛ مطابق آمار، سالیانه تعدادی مشترک جدید به زنجیره مصرف کنندگان برق اضافه می شود که در هر سال حدوداً 5 الی 7 درصد مصرف برق کشور را افزایش می دهد. لذا ضروری است نیروگاه های جدید جهت پاسخگویی نیاز مشترکان جدید و جایگزین نیروگاه های قدیمی از رده خارج شده شوند. براساس قوانین می بایست سالیانه 5 هزار مگاوات نیروگاه جدید به ظرفیت کنونی اضافه گردد (یعنی باید مطابق برنامه، در 6 سال گذشته 30 هزار مگاوات ظرفیت جدید احداث می شد) اما کمتر از 12 هزار مگاوات نیروگاه جدید احداث شده که تقریباً 39 درصد را شامل می شود، که این  عدم پیشبرد قوانین یکی دیگر از دلایل عمده خاموشی ها به حساب می آید.

وی گفت؛ مطابق بررسی ها، از سال 1393 تا کنون اکثر صنایع و محصولات تولیدی 500 الی 600 درصد افزایش نرخ داشته اند. بر اساس قوانین نیز می بایست قیمت برق به نسبت تورم سالیانه افزایش یابد، اما در صنعت برق کمتر از 50 درصد رشد قیمت داشته ایم.

خاموشی های اخیر و اهمیت وجود برق برای زندگی، باعث آشکار شدن مشکلات این صنعت بر مردم  و تا حدودی مسئولین شد. پس از مدت ها پیگیری فعالان این صنعت، علیرغم درخواست نیروگاه ها جهت افزایش معنادار قیمت خرید برق از نیروگاه ها، چندی پیش قیمت برق 7 درصد افزایش یافت که ابلاغ آن منجر به ریزش سهام نیروگاه ها و متضرر شدن سهامداران گردید. صنعتی که هم اکنون حال و روز خوشی ندارد با چنین تصمیماتی عملاً به سمت نابودی پیش خواهد رفت. در واقع تا کنون این مهم محقق نشده و حتی شکایت سندیکای شرکت های تولید کننده برق و رای دیوان عالی به نفع نیروگاه ها، راه به جایی نبرده و ارگان های زیربط هنوز هم این موضوع را اجرا نمی کنند.

پس از این ریزش در بازار سرمایه، آن جلسه ای با رییس سازمان بورس و مدیران نیروگاه های بورسی برگزار گردید و به بیان مشکلات این صنعت و تدبیر راه حل جهت رفع موانع و جلوگیری از متضرر شدن دوباره سهامداران خرد نیروگاه ها پرداخته شد.

زمانی که اقتصاد صنعت بیمار باشد واحد تولید کننده نمی تواند مخارج روزمره خود را تامین نماید و سودآوری ندارد، پس قطعا با مشکل مواجه خواهد شد. با این اوصاف آیا توان احداث نیروگاه جدید و  تولید برق ممکن خواهد بود؟!

دکتر جعفری در ادامه به شرح دیگر علت خاموشی ها و نبود نقدینگی جهت تعمیرات اساسی (اورهال)  نیروگاه ها اشاره کرد و عنوان نمود؛ از یک سو موضوع انباشت مطالبات در میان است به طوری که این نیروگاه هم اکنون مبلغی بیش از 500 میلیارد تومان از وزارت نیرو در ازای فروش برق طلب دارد و از سوی دیگر متضرر شدن به جهت عدم انجام اورهال در زمان مقرر که عدم تولید و فروش در این بازه زمانی، کاهش درآمد این نیروگاه ها و خاموشی را به دنبال دارد.

واحدها بدون تعمیرات نمی توانند فعالیت نمایند و عملاً نیروگاه خاموش و از چرخه تولید خارج می شود، اما آیا نیروگاهی که نقدینگی ندارد، می تواند اورهال انجام دهد؟  

در سالی که گذشت باید اورهال 4 واحد نیروگاه انجام می شد که بیش از 150 الی 200 میلیارد تومان هزینه در برداشت. با این اوصاف و در بدترین شرایط ممکن اورهال واحدها را به پایان رساندیم، اما پروژه ای که باید در 40 روزبه سرانجام می رسید، 2 الی 3 ماه به طول انجامید.

ذکر این نکته حائز اهمیت است؛ پیک مصرف از خرداد تا شهریور می باشد و برنامه ریزی ها به گونه ای است که تعمیرات واحدها را در این بازه زمانی نباشد اما به دلیل کمبود نقدینگی، انجام اورهال واحدها طولانی شد به گونه ای که یک واحد تا اوایل تیر از مدار تولید خارج بود. با توجه به مصرف برق کرمانشاه و تولید 130مگاواتی هر واحد نیروگاه زاگرس، می توان گفت که همین یک واحد می توانست جوابگوی کل خاموشی های کرمانشاه باشد.

ذکر این نکته قابل توجه است که اگر برنامه ریزی و راهکارهای مناسب در نظر گرفته نشود در گرمای شدید تابستان و سال های آتی با مشکلات و خاموشی های  بیشتری روبرو خواهیم شد.

جعفری در گوشه ای از سخنانش به رشد چشمگیرصنعت برق پس از انقلاب از جمله؛ صادرات برق و تجهیزات بومی که مبنای ساخت نیروگاه ها می باشد، پرورش متخصصین و ایجاد دانش فنی، اشاره نمود و عنوان کرد: صنعت برق جزو صنایع زیرساخت محسوب می گردد اما به علت بی تدبیری و مدیریت ناکارآمد مسئولین سال های اخیر، پتانسل های ایجاد شده راه افول را پیموده و اگر چاره ای اندیشیده نشود، پایان این صنعت رقم خواهد خورد.

ایشان در پایان صحبتهایش ابراز امیدواری نمود و گفت: علیرغم تمام این مسائل و مشکلات، به همت کارکنان جوان و متخصص، عملکرد نیروگاه زاگرس کوثر در این سال ها بسیار خوب بوده و مطابق شاخص های وزارت نیرو، در میان پنج نیروگاه گازی برتر کشور قرار دارد و با توجه به پتانسیل بالایی که در این حوزه وجود دارد، می توان با اخذ تدابیر مناسب توسط مسئولین و حمایت های لازم اتفاقات خوبی را در آینده رقم زد.

مشاهده مصاحبه در روزنامه باختر